Polifarmasi Nedir? Çoklu İlaç Kullanımının Riskleri ve Çözümleri
Polifarmasi, bir kişinin aynı anda üç ya da daha fazla reçeteli ilaç alması demektir. Özellikle kronik hastalığı olan yaşlılarda sık görülür ve ilaç etkileşimleri, yan etkiler gibi sorunlara yol açabilir. Bu sayfada, polifarmasinin ne olduğunu, neden tehlikeli olabileceğini ve nasıl yönetilebileceğini anlatıyoruz.
Polifarmasinin Yaygın Sebepleri
Birden fazla doktorun aynı hastayı değerlendirmesi, hastanın kendi kendine ilaç eklemesi ya da reçetelerin güncellenmemesi polifarmasiyi tetikler. Hastalar genellikle “bu ilaç bana iyi geliyor” diyerek ek ilaç alırlar, fakat hiçbir zaman doktorun onayını almazlar. Bunun sonucunda ilaçların birbirine karışması, toksik düzeylere ulaşması ya da tedavi etkisinin azalması gibi durumlar ortaya çıkar.
Polifarmasiyi Önlemek İçin Pratik İpuçları
1. İlaç listenizi düzenli olarak kontrol edin. Doktorunuza ya da eczacınıza tüm aldığınız ilaçları (reçeteli, reçetesiz, takviye) söyleyin.
2. Rutin bir doktorla bütün sağlık sorunlarınızı konuşun. Tek bir hekimin tüm hastalığınızı görmesi, gereksiz ilaçların önüne geçer.
3. İlaç zamanlayıcıları ya da mobil uygulamalar kullanın. Hangi ilacı ne zaman almanız gerektiğini unutmamak, doz aşımını önler.
4. Yan etkileri yakından izleyin. Baş dönmesi, mide bulantısı, uyku bozukluğu gibi yeni bir şikayet ortaya çıkarsa hemen doktorunuza bildirin.
5. İlaç dozlarını asla kendiniz ayarlamayın. Doz düşürmek ya da artırmak, doktor önerisi olmadan risklidir.
Bu adımları takip ederseniz, polifarmasinin oluşturduğu tehlikeleri büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Unutmayın, ilaçlar hayat kurtarır ama yanlış kullanım da ciddi sorunlara yol açar.
Polifarmasiyle ilgili daha fazla bilgi almak ya da kişisel bir değerlendirme yapmak istiyorsanız, bir sağlık profesyoneline danışın. Sağlığınız, aldığınız ilaçların doğru yönetilmesiyle daha güvenli olur.