Kortikosteroid: Ne, Nasıl ve Neden Kullanmalı?

Kortikosteroid, vücudumuzun doğal olarak ürettiği hormonların yapay taklitleri. En çok iltihap, alerji ve bağışıklık sistemi hastalıkları için reçete edilir. Doktorlar, ağrıyı dindirmek ya da inflamasyonu kontrol altına almak istediklerinde bu ilaçları tercih eder. Peki, bu ilaçların doğru kullanımı nasıl olur? Hemen açıklayalım.

Kortikosteroid Ne İşe Yarar?

İlk aşamada, kortikosteroidin temel işlevi inflamasyonu azaltmak ve bağışıklık yanıtını baskılamaktır. Astım krizlerinde inhaler şeklinde, eklem iltihaplarında oral tabletlerde ve cilt hastalıklarında krem formunda karşımıza çıkar. Aynı zamanda alerjik reaksiyonları hafifletmek için antihistaminiklerle birlikte de verilir. Özetle, doktorun "iltihaplı bir durum var" dediği her yerde kortikosteroid devreye girer.

İlaçların etkisi hızlıdır; birkaç saat içinde şişlik azalır, ağrı hafifler. Ancak bu hızlı rahatlama, uzun vadeli yan etkileri de beraberinde getirebilir. Bu yüzden reçeteye uymak ve doktorun önerdiği süreyi aşmamak çok önemli.

Yan Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Her ilaçta olduğu gibi kortikosteroidte de yan etkiler vardır. Kısa süreli kullanımda genellikle ağız kuruluğu, hafif mide bulantısı ve uyku problemleri görülür. Uzun vadeli kullanımda ise kilo artışı, kan şekeri yükselmesi, kemik erimesi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması riski artar. Bu etkilerden korunmak için dozajı doktorun önerdiği seviyede tutmak ve düzenli kontrolleri aksatmamak gerekir.

İnternetten alınan "herkes aynı dozu alabilir" tavsiyeleri tehlikeli olabilir. Yaş, kilo, mevcut hastalıklar ve diğer kullanılan ilaçlar dozu büyük ölçüde değiştirir. Örneğin, diyabetli bir hasta kortikosteroid alıyorsa kan şekeri seviyesini yakından takip etmelidir.

İlaç alırken şu noktalara dikkat edin:

  • İlaçları yemekle birlikte alın; midenizi korur.
  • Doz atlamayın, ama bir kaçak varsa doktorla konuşun.
  • Uzun süreli tedavilerde kalsiyum ve D vitamini takviyesi düşünün.
  • Herhangi bir alerjik reaksiyon (kaşıntı, döküntü) görürseniz hemen bildiriniz.

Unutmayın, kortikosteroid bir mucize ilaç değil; doğru kullanıldığında faydaları büyük, yanlış kullanıldığında ise sorunlar çıkabilir. Doktorunuzun önerdiği bitiş tarihine sadık kalın, kontrol randevularını kaçırmayın.

Son olarak, kısa bir özet: Kortikosteroid iltihapla savaşan güçlü bir ilaçtır, fakat dozaj, kullanım süresi ve yan etkiler konusunda dikkatli olunmalıdır. Sorularınız varsa bir sağlık profesyoneline danışın, internette kendi başınıza karar vermeyin.