Pitch yapma, bir yazarın editöre kendi fikrini satma sanatıdır. Bu, sadece bir e-posta göndermek değil; bir hikayeyi, bir açıyı ve bir nedeni net, kısa ve ikna edici şekilde sunmak demektir. Dergilerdeki boşluklar hızlı doluyor. Editörler her gün yüzlerce pitch alıyor. Sadece iyi bir fikir değil, doğru zamanda, doğru şekilde sunulan bir fikir bile şans veriyor. Bu yazıda, nasıl bir sorgu mektubu yazacağını, hangi inceleme açılarının şu anda etkili olduğunu ve neden bazı pitch’ler cevap alırken bazıları yok sayılıyor anlatacağım.
Ne Zaman Pitch Yapmalısın?
İlk hata, her zaman pitch yapmak. Editörlerin kalabalık bir takvimleri var. Yaz mevsiminde, tatil öncesi, yıllık raporlar çıkarken - bu zamanlar en az ilgi gören dönemler. En iyi zamanlar: ilkbahar başı (Mart-Arvil), sonbahar başı (Eylül-Ekim) ve yıl sonu öncesi (Kasım). Bu dönemlerde dergiler yeni sayıları planlıyor. Editörler, bir sonraki sayının içeriğini seçmeye çalışıyor. Eğer senin fikrin bu süreçte gelirse, şansın çok daha yüksek.
Örneğin, Kasım 2025’te bir dergiye, “2025’in En Büyük Ses Akışı Trendleri” gibi bir makale öneriyorsan, bu çok geç değil. Ama Ocak 2026’da aynı fikri gönderirsen, dergi zaten sayılarını bastırmış olabilir. Zamanlama, pitch’in başarısının %40’ını belirler.
Sorgu Mektubu Nasıl Yazılır?
Bir sorgu mektubu, bir özet değil. Bir teklif. Üç paragraf yeterli. Daha fazlası okunmaz. Daha azı yeterli olmaz.
İlk paragraf: Ne var?
Ne yazmak istiyorsun? Ne tür bir makale? Hangi derginin okuyucuları için? Örneğin:
“2025’te Türkiye’deki bağımsız podcast üreticileri, Spotify ve Apple Podcasts’ten daha fazla doğrudan abonelik alıyor. Bu trend, yayıncılık ekonomisini nasıl değiştiriyor? Bu konuda 1200 kelimelik bir makale hazırlamak istiyorum.”
Burada dikkat etmen gereken şey: spesifik bir konu, spesifik bir sayı, spesifik bir dergi. Genel ifadeler “Bir makale yazmak istiyorum” gibi değil. “Bu derginin okuyucuları için” diyerek, editöre senin onların kitlesini anladığını gösteriyorsun.
İkinci paragraf: Neden şimdi?
Bu fikir neden bugün önemli? Hangi olay, veri veya trend bunu güncel yapıyor? Örneğin:
“Geçen ay, Türkiye’deki bağımsız üreticilerin %63’ü, abonelikten gelen gelirin %50’sinden fazlasını doğrudan platformlar aracılığıyla elde etti. Bu, 2024’teki %32’den önemli bir artış. Bu değişim, yayıncılık modelinin temelini sorguluyor.”
Bu paragraf, senin haber algını kanıtlıyor. Editörler, sadece iyi fikir değil, zamanında fikir istiyor. Bu paragraf, senin bir gazeteci olduğunu gösterir. Sadece bir yazar değil.
Üçüncü paragraf: Neden sen?
Bu paragrafı atlamayın. Birçok yazar bunu yapar. Ama sen yapmazsan, editör seni “kim?” diye sorar. Kısa bir yetkinlik açıklaması yeterli:
“2018’den beri Türkiye’deki bağımsız ses yayıncılığını takip ediyorum. 17 podcast üreticisiyle röportaj yaptım ve 2024’teki yayıncılık ekonomisi raporunu hazırladım. Bu konuda derin bir bağım var.”
Yeterli mi? Evet. Burada senin kim olduğunu değil, neden bu konuda güvenilir olduğunu gösteriyorsun. Başka bir şey gerekmiyor.
Zamanında İnceleme Açısı Ne Demek?
Bir inceleme açısı, bir konuyu nasıl bakacağını belirler. Sadece “yeni bir podcast var” demek yeterli değil. Hangi açıdan bakıyorsun?
2025’in en çok etkili inceleme açıları şunlar:
- Yeni teknoloji → Etki: “AI ses üretimi, bağımsız podcast üreticilerini nasıl tehdit ediyor?”
- Veri → Trend: “2025’teki en çok dinlenen 10 Türkçe podcast’deki reklam gelirleri, 2024’e göre %78 arttı. Neden?”
- Kişi → Sistem: “Bir kadın, 3 çocuklu bir anne, 2 yıl içinde kendi podcast’ini 100.000 dinleyiciye ulaştırdı. Bu, yayıncılıkta cinsiyet eşitliğiyle ilgili ne anlatıyor?”
- Karşılaştırma → Değişim: “Apple Podcasts ve Spotify Türkiye’de aynı içerikleri sunuyor ama gelir modelleri tamamen farklı. Hangisi üreticiler için daha adil?”
Bu açılar, sadece bir ürün incelemesi değil. Toplumsal, ekonomik veya teknolojik bir değişimle ilgili. Editörler, bu tür açıları çok sever. Çünkü okuyucuları düşündürür. Sadece bilgi vermez.
Ne Yapmamalısın?
Bazı hatalar, pitch’ini hemen çöpe atar. İşte en sık yapılanlar:
- “Herkesin ilgileneceği bir şey” demek. Hiçbir şey “herkesin ilgileneceği” değildir. Editörler, belirli bir kitleye hitap eden içerikler istiyor.
- İlk e-postayı bir gün sonra tekrar göndermek. 7 gün bekleyin. Tekrar gönderirsen, “sıkıcı” olarak etiketlenirsin.
- Çok uzun yazılar göndermek. 500 kelimeyi geçmeyin. Editörlerin zamanı yok. Sadece pitch’i okuyorlar.
- “Beni yazdırın” demek. Bu, bir talep değil, bir teklif. Senin fikrini sun, seni değil.
- İçeriğin tamamını göndermek. Sadece pitch yaz. Makaleyi tamamlayıp gönderme. Eğer ilgilenirlerse, seni çağırırlar.
Bu hataların hepsi, “beni tanıyın” yerine “bu fikir neden değerli” diye düşünmeyi unutma sonucu oluyor.
Nasıl Cevap Alırsın?
İlk pitch’in cevap alamadıysa, bu başarısızlık değil. Bu deneme. Dergilerin cevap verme oranı %15 civarında. Yani 10 pitch’den 1-2 cevap almak normal.
Cevap veren editörlerin çoğu, “ilgili değil” diye cevap verir. Bu, “hayır” demek değil. “Şu anda değil” demektir. Eğer bir editör sana bir şey önerirse, ona teşekkür et. Ve sonra, bir sonraki pitch’inde onun önerisini kullan.
Örneğin, bir editör: “Bu fikir ilginç ama daha çok teknik bir açıya ihtiyaç var.” dediyse, sonraki pitch’inde “2025’te Türkiye’deki ses platformlarının arka uç altyapısı: Neden bazı podcast’ler çöküyor?” gibi bir açı deneyebilirsin.
İki veya üç kez cevap alamadıysan, dergiyi değiştir. Her dergi farklı. Bir dergi, teknik içerik istiyor. Diğerleri, insan hikayeleri. Kimi, veriye odaklanıyor. Kimi, duyguya. Senin fikrini doğru dergiye uygun şekilde sunmak gerekir.
Hangi Dergilere Pitch Yapmalısın?
Yalnızca büyük dergilere değil, küçük ve bağımsız yayınlara da pitch yap. Türkiye’deki şu dergiler, yeni yazarlar için açık:
- Yayıncılık Dergisi - Yayın ekonomisi, teknoloji ve içerik üretimi üzerine derinlemesine içerik istiyor.
- Ses Akışı - Podcast, radyo ve dijital ses içerikleri üzerine odaklanıyor. Bağımsız üreticilerle ilgili hikayeleri çok seviyor.
- Yerel Ses - Küçük şehirlerdeki ses projelerini destekliyor. Yerel kültürle bağlantılı içerikler için ideal.
- Yayıncılık ve Medya - Dijital dönüşüm ve yeni iş modelleri üzerine yazıyor. Veriye dayalı analizler istiyor.
Her derginin sayfalarını en az 3 sayı oku. Hangi tür makaleler yazıldığını, hangi yazarlar yer aldığını, hangi tonu kullandıklarını incele. Sonra pitch’ini ona göre ayarla. Bu, sadece zaman kaybı değil, başarıyı iki kat artırır.
Ne Yaparsan Yap, Bu İkisini Unutma
Birinci: Senin fikrin, derginin ihtiyaçları ile kesişmeli. Senin yazmak istediğin şey, derginin okuyucularının merak ettiği şey olmalı. Aksi halde, ne kadar iyi olursa olsun, geçersiz.
İkinci: İnsanlarla iletişim kur. Dergilerdeki editörler, insanlar. Twitter’da, LinkedIn’de, e-posta ile. Onlarla konuş. Bir fikir hakkında yorum yap. Onların yazısına yorum ekle. Birkaç hafta sonra, pitch’ini gönderdiğinde, seni tanıyor olacaklar. Bu, “kim?” sorusunu ortadan kaldırır.
Pitch yapmak, bir kereye mahsus bir şey değil. Bir beceri. Her pitch, bir deneyim. Her cevap, bir geri bildirim. Her reddedilen mektup, bir sonraki yazının temeli. Uzun vadede, bu süreçteki sabır ve ince ayarlar, seni diğer yazarlardan ayırır.
Sorgu mektubu kaç kelime olmalı?
Sorgu mektubu 250-500 kelime arasında olmalı. Üç paragraf yeterli: ne yazmak istiyorsun, neden şimdi, neden sen. Daha fazlası okunmaz, daha azı yeterli olmaz.
Editörler ne zaman cevap verir?
Editörler genellikle 7-14 gün içinde cevap verir. Eğer 3 hafta geçtiyse, bir kez daha hafifçe takip edebilirsin. Ama tekrar tekrar gönderme. Bu, sadece rahatsız eder.
Bir pitch’i nasıl yeniden kullanabilirim?
Bir editör, “bu fikir ilgili değil” dediyse, onun geri bildirimini al. Sonra, başka bir dergiye aynı fikri farklı bir açıdan sun. Örneğin, bir dergiye “teknoloji” açısıyla gönderdiysen, başka birine “toplumsal etki” açısıyla gönder. Fikir aynı, perspektif değişir.
İnceleme açısı nedir ve neden önemli?
İnceleme açısı, bir konuyu nasıl bakacağını belirler. Sadece “yeni bir podcast var” demek yeterli değil. “Bu podcast, kadın üreticiler için yeni bir ekonomik fırsat mı?” gibi bir soru sormak, editörün ilgisini çeker. Çünkü bu, sadece bir ürün değil, bir trendi anlatır.
Bir dergiye kaç kez pitch yapabilirim?
Bir dergiye 6 ay içinde en fazla 2-3 kez pitch yapabilirsin. Ama her pitch farklı bir fikir olmalı. Aynı fikri tekrar göndermek, seni “sıkıcı” olarak etiketler. Fikirlerini çeşitlendir, derginin ilgi alanını genişlet.
İlk pitch’ini gönderdikten sonra, sadece beklemek değil. Bir sonraki fikri düşün. Bir sonraki dergiyi araştır. Bir sonraki açıyı belirle. Bu işte başarı, tekrarlanan çaba ile gelir. Tek bir mükemmel mektup değil, düzenli, akıllı ve kişiselleştirilmiş pitch’lerle kazanılır.
Bir yorum Yaz